Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

ಸುಂದರಕಾಂಡ.
ಅಥ ತ್ರಯೋವಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ

ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮೈಥಿಲೀಂ ರಾಜಾ ರಾವಣಃ ಶತ್ರು ರಾವಣಃ|
ಸಂದಿಶ್ಯ ಚ ತತಃ ಸರ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೀರ್ನಿರ್ಜಗಾಮ ಹ||1||
ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇ ತು ಪುನರಂತಃಪುರಂ ಗತೇ|
ರಾಕ್ಷಸ್ಯೋ ಭೀಮರೂಪಾಃ ತಾಃ ಸೀತಾಂ ಸಮಭಿದುದ್ರುವುಃ||2||

ಸ|| ಮೈಧಿಲೀಂ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಾವಣಾಃ ಶತ್ರು ರಾವಣಃ ತತಃ ಸರ್ವಾನ್ ರಾಕ್ಷಸೀಃ ಸಂದಿಶ್ಯ ಚ ತತಃ ರಾಜಾ ನಿರ್ಜಗಾಮ|| ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇ ಪುನಃ ಅಂತಃಪುರಂ ಗತೇ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ತು ಭೀಮರೂಪಾಃ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಃ ತಾಂ ಸೀತಾಂ ಸಮಭಿದುದ್ರುವುಃ||

Thus having told Maithili , Ravana, the tormentor of enemies , commanded all the Rakshasa women too and then left ( for his palace). After the king of Rakshasas left for the inner harem, the fearsome Rakshasa women surrounded Sita.

ತತಸ್ಸೀತಾಂ ಉಪಾಗಮ್ಯ ರಕ್ಷಸ್ಯಃ ಕ್ರೋಥಮೂರ್ಚಿತಾಃ|
ಪರಂ ಪರುಷಯಾ ವಾಚಾ ವೈದೇಹೀಂ ಇದಮಬ್ರುವನ್ ||3||
ಪೌಲಸ್ತಸ್ಯ ವರಿಷ್ಠಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ|
ದಶಗ್ರೀವಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂ ಸೀತೇ ನ ಬಹುಮನ್ಯಸೇ||4||

ಸ|| ತತಃ ರಕ್ಷಸ್ಯಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಛಿತಾಃ ಸೀತಾಂ ವೈದೇಹೀಂ ಉಪಾಗಮ್ಯ ಪರಂ ಪರುಷಯಾ ವಾಚಾ ಇದಂ ಅಬ್ರುವನ್ || ಸೀತೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ ಪೌಲಸ್ತಸ್ಯ ವರಿಷ್ಠಸ್ಯ ದಶಗ್ರೀವಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂ ನ ಬಹುಮನ್ಯಸೇ ||

Then the Rakshasa women having lost their senses in anger, approached Sita and said the following angry words. 'Oh Sita ! Don't you think that it is a privilege to be the wife of the great soul , son of Pulastya, the ten headed Ravana'.

ತತಸ್ತ್ವೇಕಜಟಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾಕ್ಯಮ ಬ್ರವೀತ್|
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಕ್ರೋಧತಾಮ್ರಾಕ್ಷೀ ಸೀತಾಂ ಕರತಲೋದರೀಮ್||5||
ಪ್ರಜಾಪತೀನಾಂ ಷಣ್ಣಾಂ ತು ಚತುರ್ಥೋ ಯಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ|
ಮಾನಸೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ತ್ರಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ||6||
ಪುಲಸ್ತಸ್ಯ ತು ತೇಜಸ್ವೀ ಮಹರ್ಷಿರ್ಮಾನಸಃ ಸುತಃ|
ನಾಮ್ನಾ ಸ ವಿಶ್ರವಾ ನಾಮ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಸಮಪ್ರಭಃ||7||
ತಸ್ಯ ಪುತ್ತ್ರೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀ ರಾವಣ ಶ್ಶತ್ರು ರಾವಣಃ|
ತಸ್ಯ ತ್ವಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿತುಮರ್ಹಸಿ||8||
ಮಯೋಕ್ತಂ ಚಾರು ಸರ್ವಾಂಗೀ ವಾಕ್ಯಂ ಕಿಂ ನಾನುಮನ್ಯಸೇ|

ಸ|| ತತಃ ಏಕಜಟಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಕ್ರೋಧತಾಮ್ರಾಕ್ಷೀ ಕರತಲೋದರೀಂ ಸೀತಾಂ (ಇದಂ) ವಾಕ್ಯಂ ಅಬ್ರವೀತ್ | ಷಣ್ಣಾಂ ಪ್ರಜಾಪತೀನಾಂ ಚತುರ್ಥೋ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಯಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಮಾನಸಪುತ್ರಃ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ ತು || ತೇಜಸ್ವೀ ಪುಲಸ್ತಸ್ಯ ಮಾನಸಃ ಸುತಃ ಮಹರ್ಷಿಃ ವಿಶ್ರವಾಃ ನಾಮಃ ಸಃ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಸಮಪ್ರಭಃ || ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀ ರಾವಣಃ ಶತ್ರು ರಾವಣಃ ತಸ್ಯ ಪುತ್ತ್ರಃ | ತಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿತು ತ್ವಂ ಅರ್ಹಸಿ||ಚಾರು ಸರ್ವಾಂಗೀ ಮಯೋಕ್ತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕಿಂ ನ ಅನುಮನ್ಯಸೆ?||

Then one Rakshasi by name Ekajataa who had eyes red with anger, told Sita with a belly of the size of a palm, the following words. ' Pulastya, the fourth among six Prajapatis, is known as the son born out of the thought of Brahma. The glorious Pulastya's son born out of thinking , equal in splendor to Prajapatis is great Rishi Visravasa. Oh Wide eyed one ! Ravana, the tormentor of enemies is his son. You deserve to be his wife. Oh Lady of beautiful limbs ! Why do you not follow the words spoken by me?'

ತತೋ ಹರಿಜಟಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್||9||
ವಿವರ್ತ್ಯ ನಯನೇ ಕೋಪಾತ್ ಮಾರ್ಜಾರ ಸದೃಶೇಕ್ಷಣಾ|
ಯೇನ ದೇವಾಃ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ ದೇವರಾಜಶ್ಚ ನಿರ್ಜಿತಾಃ||10||
ತಸ್ಯ ತ್ವಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿತು ಮರ್ಹಸಿ|

ಸ|| ತತಃ ಮಾರ್ಜಾರ ಸದೃಸೇಕ್ಷಣಾ ಹರಿಜಟಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಿವೃತ್ಯ ನಯನಃ ಕೋಪಾತ್ (ಇದಂ) ವಚನಂ ಅಬ್ರವೀತ್ || ಯೇನ ತ್ರಯತ್ರಿಂಶತ್ ದೇವಾಃ ದೇವರಾಜಶ್ಚ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ತಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿತುಂ ಅರ್ಹಸಿ||

Then a cat eyed Rakshasi by name Harijata who had eyes rolling in anger, said the following words. 'You deserve to be the wife of that king of Rakshasas who defeated thirty three crore gods including the king of Devas'.

ತತಸ್ತು ಪ್ರಘಸಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚಿತಾ||11||
ಭರ್ತ್ಯಯಂತೀ ತದಾ ಘೋರಮ್ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ |
ವೀರ್ಯೋತ್ಸಿಕ್ತಸ್ಯ ಶೂರಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಃ||12||
ಬಲಿನೋ ವೀರ್ಯಯುಕ್ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಕಿಂ ತ್ವಂ ನ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ|
ಪ್ರಿಯಾಂ ಬಹುಮತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಜಾ ಮಹಾಬಲಃ||13||
ಸರ್ವಾಸಾಂ ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ತ್ವಾಮುಪೈಷ್ಯತಿ ರಾವಣಃ|
ಸಮುದ್ಧಂ ಸ್ತ್ರೀ ಸಹಸ್ರೇಣ ನಾನಾರತ್ನೋಪಶೋಭಿತಮ್||14||
ಅಂತಃ ಪುರಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತ್ವಾಮುಪೈಷ್ಯತಿ ರಾವಣಃ|

ಸ|| ತತಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಛಿತಾ ಘೋರಂ ಭರ್ತ್ಸಯಂತೀ ಪ್ರಘಸಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ಇದಂ ಘೋರಂ ವಚನಂ ಅಬ್ರವೀತ್|| ವೀರ್ಯೋತ್ಸಿಕ್ತಸ್ಯ ಶೂರಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷು ಅನಿವರ್ತಿನಃ ಬಲಿನಃ ವೀರ್ಯಯುಕ್ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂ ಕಿಂ ನ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ||ರಾವಣಃ ಮಹಾಬಲಃ ಸರ್ವಾಸಾಂ ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ಬಹುಮತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಜಾ ತ್ವಾಂ ಉಪೈಷ್ಯತಿ || ರಾವಣಃ ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರೇಣ ಸಮೃದ್ಧಂ ನಾನಾರತ್ನೋಪಶೋಭಿತಂ ಅಂತಃ ಪುರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ವಾಂ ಉಪೈಷ್ಯತಿ ||

Then a Rakshasi who lost her senses in anger, spoke these terrible words deriding Sita.' Why are you not wishing to be the wife of the mighty valiant one, who never retreats in battle. The most powerful Ravana rejecting all the highly respectable ladies including his dear favorite lady, is desiring you. Ravana abandoning thousand wives in his harem provided with all kinds of gems , is desiring you'.

ಅನ್ಯಾತು ವಿಕಟಾನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್||15||
ಅಸಕೃದ್ದೇವತಾ ಯುದ್ದೇ ನಾಗಗಂಧರ್ವ ದಾನವಾಃ|
ನಿರ್ಜಿತಾಃ ಸಮರೇ ಯೇನ ಸ ತೇ ಪಾರ್ಶ್ವಮುಪಾಗತಃ||16||
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಸಮೃದ್ಧಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ|
ಕಿಮದ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂ ನೇಚ್ಛಸೇsಧಮೇ ||17||

ಸ|| ವಿಕಟಾ ನಾಮ ಅನ್ಯಾ ರಾಕ್ಷಸೀ (ಇದಂ) ವಾಕ್ಯಂ ಅಬ್ರವೀತ್ | ಯೇನ ಅಸಕೃತ್ ಯುದ್ಧೇ ದೇವತಾಃ ನಾಗ ಗಂಧರ್ವ ದಾನವಾಃ ಯುದ್ಧೇ ಸಮರೇ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ಸಃ ತೇ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ಉಪಾಗತಃ|| ಅಥಮೇ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಸಮೃದ್ಧಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ರಾವಣಸ್ಯ ರಾಕ್ಷ್ಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಕಿಂ ನ ಇಚ್ಛಸೇ|

Then a Rakshasi by name Vikata said the following words. ' He who has often defeated Devas , Nagas, Gandharvas , Danavas in battle wants to be by your side. Oh Foolish woman! Why do you not wish to be the wife of the great soul Ravana who has abundance of wealth ?

ತತಸ್ತು ದುರ್ಮುಖೀ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್|
ಯಸ್ಯ ಸೂರ್ಯೋ ನ ತಪತಿ ಭೀತೋ ಯಸ್ಯ ಚ ಮಾರುತಃ||18||
ನ ವಾತಿ ಸ್ಮಾಯತಾಪಾಂಗೇ ಕಿಂ ತ್ವಂ ತಸ್ಯ ನ ತಿಷ್ಠಸಿ|

ಸ|| ತತಃ ದುರ್ಮುಖೀ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ (ಇದಂ) ವಾಕ್ಯಂ ಅಬ್ರವೀತ್ | ಆಯತಾಪಾಂಗೇ ಯಸ್ಯ ಭೀತಃ ಸೂರ್ಯಃ ನ ತಪತಿ ಯಸ್ಯ ಚ ಮಾರುತಃ ನ ವಾತಿ ಸ್ಮ ತಸ್ಯ ತ್ವಂ ಕಿಂ ನ ತಿಷ್ಠಸಿ ||

Then a Rakshasi by name Durmukhi spoke the following words.' O Lady of long side glances ! Why don't you stand by that one afraid of whom the Sun does not shine brightly and the wind does not blow?'

ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟಿಂ ಚ ತರವೋ ಮುಮುಚುರಸ್ಯ ವೈ ಭಯಾತ್||19||
ತತಸ್ತು ಸುಭ್ರು ಪಾನೀಯಂ ಜಲಾದಾಶ್ಚ ಯದೇಚ್ಛತಿ|
ತಸ್ಯ ನೈರೃತರಾಜಸ್ಯ ರಾಜರಾಜಸ್ಯ ಭಾಮಿನೀ||20||
ಕಿಂ ತ್ವಂ ನ ಕುರುಷೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಭಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ರಾವಣಸ್ಯ ಹಿ|

ಸ|| ಸುಭ್ರು ಭಾಮಿನಿ ಯಸ್ಯ ಭಯಾತ್ ತರವಃ ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಠಿಂ ಮುಮುಚುಃ ಯದಾ ಇಚ್ಛತಿ ಶೈಲಾಶ್ಚ ಜಲದಾಶ್ಚ ಪಾನೀಯಂ ನೈರ್ರುತರಾಜಸ್ಯ ರಾಜರಾಜಸ್ಯ ತಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಬುದ್ಧಿಂ ತ್ವಂ ನ ಕುರುಷೇ?||

'Oh Lady with beautiful eyebrows ! Why not you make up your mind to be the wife of Ravana , the king of kings, king of Southwest, afraid of whom the trees shower flowers, the mountains and clouds release water ?'

ಸಾಧುತೇ ತತ್ತ್ವತೋ ದೇವಿ ಕಥಿತಂ ಸಾಧು ಭಾಮಿನಿ||21||
ಗೃಹಾಣ ಸುಸ್ಮಿತೇ ವಾಕ್ಯಂ ಅನ್ಯಥಾ ನ ಭವಿಷ್ಯಸಿ|

ಸ|| ಸುಸ್ಮಿತೇ ಭಾಮಿನಿ ದೇವಿ ತತ್ತ್ವತಃ ಸಾಧು ತೇ ಕಥಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಗೃಹಾಣ ಅನ್ಯಥಾ ನ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ||

"Oh Lady with gentle smile ! Accept these words spoken truly in your interest, otherwise you will not be alive".

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ತ್ರಯೋವಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ||

Thus ends the twenty third Sarga of Sundarakanda in Ramayana the first poem in Sanskrit composed by the first poet sage Valmiki

||om tat sat||